بحث و بررسی پیرامون چگونگی تعیین آب بهاء محصولات کشاورزی


جناب آقای موسوی - رئیس کمیته خرما کمیسیون کشاورزی، آب، صنایع غذایی اتاق بازرگانی اهواز:
ایشان در ابتدا با اشاره به اینکه بحران خشکیدگی برگ درخت خرما و آفت چوبخوار در نخلستان های استان جدی است گفت: با تلاش اتاق بازرگانی اهواز کلاس های آموزشی مورد نیاز کشاورزان به منظور انجام اقدامات لازم برای کاهش خسارت نخلستان ها از ابتلا به این آفات برگزار شد.
موسوی با بیان اینکه یکی از دلایل عمده بروز آفت چوبخوار در نخلستان های استان کمبود آب ویژه نخیلات استان است گفت: در بررسی صورت گرفته از سوی پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری دلیل بروز پدیده خشکیدگی برگ درخت خرما در استان خوزستان را کاهش کیفیت آب کشاورزی اعلام کرده است.
رئیس کمیته خرما کمیسیون کشاورزی، آب، صنایع غذایی اتاق بازرگانی اهواز به نشستی با موضوع بررسی شیوع آفت چوبخوار ویژه استان های خرماخیز در اتاق بازرگانی ایران اشاره کرد و گفت: این موضوع در جلسه مذکور با حضور نمایندگان سازمان‌های برنامه و بودجه، حفظ نباتات کشور، وزارتخانه‌های نیرو و جهادکشاورزی مورد بررسی قرار گرفت.
وی بیان داشت: در این جلسه همگان اذعان نمودند که کمیت و کیفیت آب کشاورزی به عامل اصلی و اساسی برای شیوع آفت چوبخوار در استان های خرماخیز و در نتیجه کاهش محصول تبدیل گردیده است.
موسوی با استناد به گزارش سازمان حفظ نباتات مبنی بر اینکه افزایش هر ۱۰ درجه EC آب کشاورزی باعث کاهش ۶.۰۸ درصد از محصول خرما می شود گفت: این بررسی‌ها وضعیت نگران کننده ای از شرایط موجود در حوزه حقابه نخیلات در استان خوزستان و دیگر استان های خرماخیز را نشان می دهد.
ایشان با اشاره به اهمیت اختصاص حقابه کافی و مناسب برای پیشگیری از مشکلات تولید در بخش خرما بیان داشت: آب مورد نیاز نخلستان‌ها در استان خوزستان هم‌اکنون با مشکلاتی روبرو است که در حال حاضر افزایش نرخ حقابه از جمله مهمترین این چالش‌ها بحساب می‌آید.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که نخلداران استان خوزستان توان مالی لازم برای پرداخت حقابه را ندارد و این درحالی است که اخیراً این نرخ از سوی سازمان آب و برق خوزستان نسبت به سال قبل افزایش چند برابری پیدا کرده است.
موسوی با بیان اینکه وزارت نیرو معتقد است که آب بهاء ویژه تولید محصول خرما (در هر هکتار) بر اساس رویه و فرمولی خاص تعیین می شود گفت: با توجه به اینکه فروش محصول خرما در استان خوزستان بصورت توافقی انجام می شود؛ لذا به‌نظر می‌رسد سازمان آب و برق از این فرمول تبعیت نکرده است.
وی یادآورشد: حقابه نخلستان های استان خوزستان به دلایل مختلف از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و به همین دلیل انتظار می‌رفت که سازمان آب و برق از دریافت آب بهاء از نخلداران خودداری می‌کرد.
رئیس کمیته خرما کمیسیون کشاورزی ادامه داد: حقابه اختصاصی به پایین دست استان بخصوص در شادگان و نخیلات حوزه آبی رودخانه کارون به واسطه EC بالای آب، نمک بسیار زیادی را وارد خاک نخلستان‌ها می‌نماید.
موسوی به ارتباط مستقیم کاهش تولید محصول خرما در نخلستان‌ها با ورود نمک از طریق حقابه های باEC  بالا به زمین نخیلات اشاره کرد و گفت: بنابراین تا بهبود شرایط کیفیت حقابه، از سازمان آب و برق خوزستان خواسته می‌شود تا نرخ آب بهاء ویژه این بخش از اراضی کشاورزی را مورد اصلاح و بازنگری قرار دهد.
ایشان یادآورشد: در طول یکسال گذشته به واسطه تحریم‌های ظالمانه، قیمت نهاده‌های کشاورزی افزایش چشمگیری یافته و علاوه بر این نیز قدرت مالی نخلداران برای بکارگیری ماشین آلات مورد نیاز جهت انجام عملیات‌های باغی مانند هرس، گرده افشانی، سم پاشی و... را ندارند.
وی با تاکید بر اینکه نخلستانها منبع درآمد و معیشت هزاران نفر در استان خوزستان هستند گفت: با این وجود به دلیل مشکلات مالی، نخلداران تاکنون موفق به انعقاد قرارداد حقابه با سازمان آب و برق خوزستان نشده اند.
 جناب آقای حزباوی - رئیس اتحادیه نخلداران شهرستان کارون و معاون سازمان نظام صنفی کشاورزی خوزستان:
ایشان با اشاره به اهمیت اقتصادی تولید محصول خرما اظهارداشت: این محصول دارای ارزش غذایی ویژه و بسیار مفیدی است که تولید آن همواره می بایست مورد توجه مسئولان ملی و محلی قرار گیرد.
حزباوی با بیان اینکه تنها محصول کشاورزی قابل کشت در شهرستان های خرمشهر، آبادان و شادگان درخت نخل و محصول خرما می‌باشد گفت: بخش قابل توجهی از ساکنان این مناطق از طریق تولید محصول خرما امرار معاش می‌کنند.
وی افزایش آب بهاء ویژه نخلستان ها نسبت به ادوار گذشته را بسیار بالا و غافلگیر کننده دانست و گفت: سازمان آب و برق خوزستان در سال ۹۶ و ۹۸ بابت هر هکتار حقابه از نخلستان‌ها به ترتیب ۴۵ و ۵۳ هزار تومان دریافت می نمود و این قیمت در سال ۱۳۹۹ به ۶۰۰ هزار تومان در هر هکتار افزایش یافت.
رئیس اتحادیه نخلداران شهرستان کارون با بیان اینکه به واسطه افزایش هزینه های مختلف مانند قیمت کود، نیروی انسانی، بکارگیری از تجهیزات کشاورزی و ... انگیزه کشاورزان برای تولید دچار تضعیف شده است گفت: خرما به صورت توافقی بفروش می رسد و در این بین کارگاه های بسته بندی تلاش دارند که این محصول را به نازل‌ترین قیمت ممکن از کشاورز خریداری کنند.
وی بیان داشت: برابر تصمیم گیری‌های اخیر، سقف فروش هر کیلو خرما ۱۲ هزار تومان تعیین شده (سال گذشته قیمت هرکیلو ۴.۸۰۰ تومان بود) که این مبلغ تنها هزینه‌های جاری نخلداران را پوشش می‌دهد و فاقد سود کافی برای کشاورز محسوب می‌شود.
حزباوی کف قیمت خرید هر کیلو خرما از نخلدار را ۷.۳۰۰ تومان عنوان کرد و گفت: این محصول برای کشور ارزآوری بسیار زیادی دارد اما همواره قیمت خرید از کشاورز (با وجود نوسانات بازار ارز) بسیار پایین می‌باشد و تامین هزینه‌های نخلستان‌ها برای نخلداران با موانع جدی همراه است.
رئیس اتحادیه نخلداران شهرستان کارون با بیان اینکه بطور متوسط در هر هکتار از نخلستان‌های استان ۱۵۶ نخل خرما وجود دارد گفت: مسئولان توجه داشته باشند که هزینه‌های جاری نخلستان برای کشاورز به شدت سنگین است و از سوی دیگر افزایش هزینه هایی مانند حقابه، تبعات منفی بیشتری را برای نخلداران به وجود می‌آورد.
حزباوی ادامه داد: سازمان آب و برق خوزستان در قبال دریافت آب بهاء هیچگونه خدماتی فنی به نخلستان ها و بخش کشاورزی ارائه نمی‌دهد و این درحالی است که طی سال‌های اخیر به واسطه پدیده جزر و مد، آب شور دریا وارد رودخانه (کارون در مقطع دارخوین) و سپس زمین نخلستان‌ها شده است.
وی همچنین به عدم پرداخت خسارت نخلداران آسیب دیده از سیل فروردین سال ۱۳۹۸ اشاره کرد و گفت: با این وجود سازمان آب و برق استان خوزستان اقدام به افزایش نرخ آب بهاء نموده است.
 جناب آقای الباجی- رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی، آب، صنایع غذایی اتاق بازرگانی اهواز:
ایشان کم آبی را یک مشکل جدی در استان خوزستان عنوان کرد و گفت: این شرایط باعث بروز  چالش‌های متعددی در حوزه‌های آبی کارون، کرخه، مارون و ... شده است.
الباجی با بیان اینکه خرما از جمله محصولاتی است که با قیمت توافقی از کشاورز خریداری می‌شود گفت: خرما بعد از گندم و برنج، مهمترین محصولی است که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد؛ لذا با توجه به اهمیت این محصول غذایی از سازمان آب و برق خوزستان خواسته می‌شود که قیمت تعیین شده برای آب بهاء نخلستان‌های استان را مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد.
وی بیان داشت: شبکه‌های آبیاری به سه دسته سنتی، تلفیقی و مدرن تقسیم می‌شود و بر همین اساس انتظار می‌رود که قیمت حقابه اختصاصی به نخلستان‌های استان (در قالب شبکه‌های آبیاری سنتی) نسبت به شبکه‌های آبیاری مدرن متفاوت باشد و قیمت‌ها مشمول تعدیل گردند.

 جناب آقای کوتی- رئیس کمیته سبزی و صیفی کمیسیون کشاورزی، آب، صنایع غذایی اتاق بازرگانی :
ایشان با تأکید براینکه هزینه و درآمدها در حوزه تولید محصول خرما یک موضوع پیچیده می‌باشد گفت: آخرین برآوردها نشان می‌دهد که هزینه تولید هر کیلو خرما در استان خوزستان ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان است.
وی ادامه داد: از دولت انتظار می‌رود که با حمایت از کشاورزان به تداوم تولید محصول خرما در استان خوزستان کمک کند تا علاوه بر حفظ اشتغال موجود در این حوزه، صادرات این محصول تداوم داشته باشد.
کوتی افزود: نخلستان‌های شهرستان شادگان از هم‌اکنون دچار خشکسالی شده‌اند و انتظار می‌رود که در شهریورماه امسال این شرایط با تنش و تبعات بیشتری برای نخلداران و کشاورزان منطقه همراه باشد.
ایشان همچنین به طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری در استان خوزستان اشاره کرد و گفت: وزارت نیرو محوریت تأمین حقابه برای این طرح را به زمین‌های زراعی اختصاص داده و در این بین حقابه مورد نیاز باغات پیش‌بینی نشده است.
 سرکار خانم نادری- کارشناس باغبانی سازمان جهادکشاورزی خوزستان:
ایشان با بیان اینکه امسال و سال آینده کشور در وضعیت خشکسالی قرار دارد گفت: این شرایط نشان دهنده کاهش تولید محصولات کشاورزی است و علاوه بر آن، پدیده خشکسالی خسارات پنهانی را نیز به همراه خواهد داشت.
نادری تأکید داشت: نیاز است عملکرد تولید خرما در هر هکتار ملاک تعیین نرخ آب بهاء از سوی سازمان آب و برق خوزستان باشد و در ادامه افزود: در این راستا عملکرد سال ۹۹ نخیلات استان به زودی تهیه، تدوین و به این سازمان (آب و برق خوزستان) اعلام خواهد شد تا نسبت به اصلاح نرخ مذکور اقدام گردد.
 جناب آقای رجب‌پور -کارشناس سرمایه گذاری معاونت اقتصادی سازمان جهادکشاورزی خوزستان:
ایشان ضمن تأکید بر حمایت از کشاورزان بخصوص نخلداران عنوان کرد: آب به عنوان مهمترین نیاز اساسی کشاورزی محسوب می‌شود و در این راستا شبکه‌های آبیاری متعددی تعریف و ساخته شده است.
رجب‌پور افزود: در برخی از مناطق، این شبکه‌ها نتوانستند به خوبی آب مورد نیاز زمین‌ها را انتقال دهند ولی با این وجود آب بهاء از آنها دریافت شده است.
وی با بیان اینکه عدم سوددهی برداشت محصول برای کشاورز باعث می شود که تولید متوقف گردد گفت: در نهایت این رویه به تضعیف بازارهای صادراتی کشور منجر خواهد شد.
کارشناس سرمایه گذاری معاونت اقتصادی سازمان جهادکشاورزی خوزستان تصریح کرد: سازمان آب و برق خوزستان باید توجه داشته باشد که طرح بازیافت آبی از پسماند می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز تامین حقابه در بخش کشاورزی را رفع کند؛ لذا پیشنهاد می‌گردد در این خصوص بررسی‌های لازم را در دستور کار قرار دهد.
رجب‌پور خاطرنشان کرد: همچنین پیشنهاد می‌شود که این سازمان در ارائه آموزش‌های لازم به کشاورزان برای مصرف بهینه از آب مشارکت و همکاری داشته باشد.
 جناب آقای حیدری -مدیر خدمات مشترکین و تعرفه سازمان آب و برق خوزستان:
ایشان با بیان اینکه استان خوزستان مانند دیگر نقاط کشور در شرایط خشکسالی قرار گرفته است افزود: برنامه ریزی و کنترل شرایط موجود مستلزم مدیریت منابع آب می باشد.
وی با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از منابع آبی ذخیره شده در پشت سدهای استان طی ۲ سال اخیر به منظور ایجاد رضایتمندی در بین کشاورزان استان صرف کشت شلتوک شد گفت: به همین دلیل امسال، استان خوزستان با شرایط ویژه ای در زمینه تأمین حقابه‌ها قرار خواهد داشت.
حیدری در خصوص رویه تعیین شده برای محاسبه آب بهاء در بخش کشاورزی ویژه نخلستان‌ها عنوان کرد: درصدی از تولید محصول کشاورزی به عنوان آب بهاء محاسبه و از کشاورز اخذ می‌گردد و این سازمان از کشاورزانی که تولید نداشته اند این مبالغ را دریافت نخواهد کرد.
وی بیان داشت: برابر با فرمول تعریف شده، ۳ درصد از قیمت فروش محصول تولیدی در هر هکتار ویژه شبکه های مدرن به عنوان آب بهاء تعیین می شود و این میزان در شبکه های نیمه مدرن و سنتی به ترتیب ۲ درصد و ۱ درصد محاسبه می شود.
ایشان با بیان اینکه طی ۲ سال اخیر نحوه محاسبه آب بهاء ویژه نخیلات استان خوزستان به صورت اشتباه مورد بررسی و نازل‌ترین قیمت محاسبه قرار گرفته بود گفت: اشتباه صورت گرفته از جانب سازمان آب و برق خوزستان بود و دریافت مابه التفاوت این هزینه (آب بهاء در سال‌های گذشته) نیز در دستور کار قرار ندارد.
حیدری بیان داشت: سازمان آب و برق خوزستان برابر اعلام عملکرد تولید محصول خرما از سوی سازمان جهادکشاورزی اقدام به تعیین و محاسبه آب بهاء نموده است؛ بنابراین اگر نیاز به اصلاح این رویه باشد، این سازمان (جهادکشاورزی) می‌بایست عملکرد اعلامی خود به سازمان آب و برق را مجدداً مورد بررسی قرار دهد.
وی یادآورشد: سازمان آب و برق خوزستان آمادگی دارد تا در صورت اصلاح جدول "عملکرد نخیلات به تفکیک شهرستان" نسبت به تعیین مجدداً قیمت آب بهاء ویژه نخلستان‌های استان اقدام نماید.
مدیر خدمات مشترکین و تعرفه سازمان آب و برق خوزستان در خصوص مبنای محاسبات تعرفه‌ها از سوی این سازمان عنوان کرد: آب بهای محصولات کشاورزی، به استناد ماده واحده قانون تثبیت آب بهای زراعی و آیین نامه نحوه اجرای آن و با توجه به شیوه نامه محاسبه آب‌بهای کشاورزی، بر اساس میانگین ۳ تا ۵ ساله عملکرد محصولات کشاورزی منتشر شده از سوی سازمان جهادکشاورزی خوزستان و قیمت برای محصولات تضمینی کشاورزی مصوب شورای اقتصاد و سایر محصولات بر اساس قیمت سر مزرعه محاسبه می‌گردد.
حیدری یادآورشد: در خصوص محصولی مانند خرما که دارای قیمت خرید توافقی می‌باشد، قیمت خرید توافقی سال جاری هر کیلو خرمای (درجه یک) ۷۳ هزار ریال اعلام گردید و با ۱۵ درصد کاهش قیمت هر کیلو خرمای درجه معادل ۶۲ هزار و ۵۰ ریال ملاک محاسبه تعرفه آب بهاء این محصول قرار گرفت.
ایشان تأکید کرد: در راستای حمایت از تولید خرما و همچنین بخش کشاورزی استان خوزستان، سازمان آب و برق خوزستان پس از اصلاح جدول عملکرد تولید ۵ ساله خرما (به تفکیک شهرستان‌های استان) آب بهاء نخلستان‌ها را نیز به صورت اقساطی از نخلداران اخذ می‌نماید.
 جناب آقای حسینی امین -رئیس کمیسیون کشاورزی،آب، صنایع غذایی اتاق بازرگانی اهواز:
ایشان از درخت نخل به عنوان یک سرمایه بین نسلی یاد کرد و گفت: از مجموعه مسئولان و تصمیم گیران مربوطه در بخش کشاورزی و آب استان انتظار میرود که توجه و اهتمام ویژه ای نسبت به منافع مردم و تولیدات کشاورزی استان داشته باشند.
وی تصریح کرد: تعامل دستگاههای همسو در ارائه خدمات به بخش کشاورزی، بهره‌وری و افزایش تولید را در‌پی خواهد داشت؛ لذا آمار و اطلاعات مورد نیاز نهادهای تصمیمگیر می‌بایست به صورت یکپارچه و با هماهنگی ارائه گردد.
رئیس کمیسیون کشاورزی خاطرنشان کرد: محصولات کشاورزی بخصوص خرما در تأمین امنیت غذایی کشور، اقتصاد ملی و اشتغال پایدار نقش استراتژی دارند.
حسینی امین حمایت از تولیدات کشاورزی را ضروری خواند و گفت: استان خوزستان در زمینه تولید خرما در کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و نیاز است تا با انجام حمایت‌های لازم، به افزایش عملکرد تولید و رونق اقتصادی منطقه کمک کرد.
 ایشان در ادامه با ابراز خرسندی از آمادگی سازمان آب و برق خوزستان برای اصلاح و بازنگری در قیمت آب بهاء ویژه نخلستان‌های استان گفت: انتظار می‌رود با انجام برنامه‌ریزی هایی، نقش خرما و تولیدات آن در تقویت اقتصاد استان از اثر بخشی بیشتری برخوردار گردد.
حسینی امین یادآورشد: انتظار می‌رود که در نشست‌های کارشناسی، مباحث به سمت حل مشکلات و رفع موانع برای تولید و فعالیت‌های اقتصادی هدایت شود.
وی با اشاره به شعار سال ۱۴۰۰ با نام «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها» از سوی مقام معظم رهبری بیان داشت: تولید همچنان موضوع با اهمیتی از سوی شخصیت‌های برجسته کشوری محسوب می‌شود؛ لذا از دستگاه‌های اجرایی مختلف بخصوص وزارتخانه‌ها که سیاست های کلان را ترسیم می‌کنند درخواست میگردد که همکاری بیشتری با فعالان اقتصادی داشته باشند.
ایشان همچنین یادآور شد: سازمان جهادکشاورزی استان به منظور تجدید نظر در محاسبه آب بهاء نخیلات، عملکرد تولید ۵ ساله خرما را به تفکیک شهرستانها مجدداً مورد بازنگری قرار دهد.
وی به بحران کم آبی طی ۲ سال آینده در کشور اشاره کرد و افزود: بر همین اساس ضروری است که سازمان آب و برق خوزستان قیمت آب بها را با شرایط ویژه تعیین و برآورد کند.

 

کارگروههای تخصصی 09:24:28 _ 00/04/16 22:30