کاخ آپادانا در حدود سال‌های ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در شوش (شهر باستانی) روی آثار و بقایای عیلامی بنا شد. داریوش شوش را برای این انتخاب کرد که در عصر عیلامی کانون بزرگ مذهبی و بعد از ساخته شدن کاخ هم پایتخت زمستانی هخامنشیان شد. کاخ آپادانای شوش قصر زمستانی شاهان هخامنشی بوده‌است. مساحت تالار یا کاخ آپادانا ۱۰۴۳۴ متر است.
خش‌های مهمی از این کاخ که بارگاه یا آپادانه نامیده شده در زمان اردشیر اول دچار آتش‌سوزی شد و در زمان اردشیر دوم بازسازی شد. اما در سال 330 پیش از میلاد، با هجوم وحشیانه و مخرب اسکندر مقدونی یک بار دیگر تخریب شد.در سال ۱۸۸۰ میلادی، یک گروه از باستان شناسان فرانسوی این کاخ را از دل خاک بیرون کشیدند.
کاوش‌های باستان شناسی روی ویرانه‌های شوش از سال 1849 میلادی آغاز شد اما کشف کامل آپادانا در حفاری‌هایی بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ اتفاق افتاد.
طرح کاخ بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه شمالی ، شرقی و غربی آن است. تالار مرکزی دارای ابعاد ۵۸ در ۵۸ متر است و ۳۶ ستون دارد که بزرگترین و با شکوه‌ترین ساختمان مجموعه است که با تخمین باستانشناسان می‌توانست جمعیتی در حدود 10هزار نفر را در خود جای دهد.
عمارت با 72 ستون عظیم سر پا است. تمام این ستون‌ها که قبلا رنگ آمیزی شده بودند، به شکل قاشقی تراش خورده اند و ارتفاع آنها که با سرستون هایی به شگل گاو نر تزئین شده اند، به 20 متر می‌رسد. این بنا از سه طرف شمال، غرب و شرق ایوان دارد و سمت جنوبی تالار با اقامتگاه شاهی و بقیه مجموعه کاخها مرتبط است. ایوان‌های مجموعه هر کدام دارای دو ردیف ستون ۶ تایی می‌باشند.از کلیه مجموعه کاخ ۱۱۰ اتاق و تالار کشف شده است.
دیوارهای این کاخ از خشت با نمای آجری ساخته شده و ستون‌های آن از سنگ است. دیوارهای داخلی آن را هم با آجر لعاب‌دار پوشانده اند که نقش سربازان گارد جاویدان، شیر بالدار و گل نیلوفر آبی را روی آنها می‌توانید ببینید که بقایای به‌جای‌مانده آنها در موزه‌های خارجی و داخلی نگهداری می‌شوند. طرح این ساختمان در تخت جمشیدتکرار شده ,در حقیقت نامگذاری آپادانا بر تالار بارعام تخت جمشید به خاطر همانندی آن با آپادانای شوش است. اما تالار کاخ شوش کمی از تالار تخت جمشید بزرگتر بود.
