از آثار تاریخی که به تعدد و در نقاط زیادی از شهرستان گتوند یافت می‌شود،استودان‌ها و یا گور دخمه‌ها هستند که بیشتر در ساحل شرقی و غربی کارون مشرف به سد تنظیمی و در سینه کوه طبل خانه قرار دارند.
این نوع سازه ریشه در مذهب و آئین تدفین در پیش از اسلام در منطقه دارد که مربوط به دوره اشکانیان و ساسانیان است.
در آن عهد باور بر این بود که زمین پاک است و جسد مردگان نباید در زمین دفن شود بلکه اجساد را در ارتفاعات و در این نوع سازه‌ها قرار می‌دادند تا به مرور متلاشی و یا خوراک پرندگان شود. رئیس میراث فرهنگی گتوند بیان داشت : وجود این استودان‌ها نشانگر اهمیت و تقدس این منطقه در دوران باستانمی‌باشد و استودان‌ها (گور دخمه ها) موجود در گتوند و اطراف بیشتر به شکل مستطیلی هستند و آثار تیشه و کلنگ که از ابزارهای ابتدایی بوده به خوبی در آنها مشخص می‌باشد.
بر اساس روایات و افسانه‌های محلی، عشایر در فصل کوچ پیرمردان و پیرزنان و افراد ناتوان را با مقداری آذوقه در این محل نگهداری می‌کردند که به همین دلیل به آنها در فرهنگ عامیانه خرفت خانه نیز می گویند که البته با توجه به ارتفاع زیاد و غیر قابل دسترس بودن و نیز فضای کوچک آنها و همچنین جایگاه والا و دارای ارزش بزرگان در اجتماع و خانوادگی و زندگی عشایری این نوع تفکر نمی‌تواند درست باشد.
