آخرين ارزيابي‌ها از مذاكرات برجام
یک روز پس از پایان مذاکرات احیای برجام در وین، طرفهای این توافق درباره آن موضع‌گیری‌های متفاوتی اتخاذ کردند. چین در اولین اظهارنظر تاکید کرد که نباید پیشرفت در مذاکرات را دست‌کم گرفت، روسیه نیز گفت که هنوز برای ناامید شدن درباره برجام زود است. اما از آن‌سو تروییکای اروپایی باوجود تاکید بر پایبند بودن به مسیر دیپلماسی از موضع ایران در این مذاکرات ابراز ناامیدی و نگرانی کردند. تونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم در گفت‌وگو با رویترز ضمن تاکید بر پیگیری مذاکرات برجامی گفت: مسیر دیپلماسی هر روز باریک‌تر می‌شود.
همه ارزیابی‌ها از مذاکرات وین
در حالی که چین و روسیه درباره نتایج مذاکرات پنج روزه در وین موضعی محتاطانه اتخاذ کرده‌‌اند و معتقد هستند هنوز احتمال رسیدن به توافق وجود دارد، مقامات و دیپلماتهای غربی نسبت به نتایج این گفت‌وگوها ناخشنود هستند. در این رابطه دیپلماتهای بریتانیایی، آلمانی و فرانسوی می‌گویند ایران «تغییرات قابل توجهی» در متن پیش‌‌نویس‌‌ها وارد کرده که ابهام‌‌ها و خلأهای تازه ایجاد می‌کنند و مشخص نیست چگونه می‌توان در یک دوره زمانی واقع‌‌بینانه به آنها رسیدگی کرد. امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه گفته مذاکرات پنج روزه احیای برجام در وین پیشرفتی نداشته است.
اما همزمان روسیه و چین از روند گفت‌وگوها ابراز ناخرسندی نکرده‌‌اند؛ همچنان‌که یک مقام بلندپایه چین گفت پیشرفت در مذاکرات هستهای چند روز اخیر برای احیای برجام را نباید دست کم گرفت؛ اگرچه وی افزود برای دستیابی به یک پیشرفت، فاصله زیادی وجود دارد. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین هم، روز جمعه در توییتی نوشت: «برای ناامید شدن زود است.»دور هفتم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین پس از چند ماه وقفه روز دوشنبه آغاز شد و جمعه سوم دسامبر (۱۲ آذر) خاتمه یافت. مذاکرات احیای برجام میانه فروردین ماه امسال آغاز شد و تا آخر خرداد شش دور آن انجام شده بود. هدف نهایی این مذاکرات بازگشت آمریکا به توافق هستهای و از سرگیری اجرای تعهدات برجامی توسط جمهوری اسلامی عنوان می‌شود.
بیانیه تروئیکای اروپا
نتیجه این مذاکرات پنج روزه خوشایند سه کشور اروپایی نبود و دیپلماتهای ارشد سه کشور اروپایی طرف توافق هستهای «آلمان، فرانسه و بریتانیا» می‌گویند ایران در توافق‌‌های قبلی «تغییرات قابل توجهی» وارد کرده است. سه متحد اروپایی ایالات متحده در مذاکرات احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ روز جمعه در یک بیانیه مشترک گفتند پیشنویس توافق‌‌های پیشنهادی دولت جدید ایران مایه «ناامیدی و نگرانی» است. بریتانیا، فرانسه و آلمان، در این بیانیه گفتند پس از تحلیل جامع و دقیق تغییرات پیشنهادی ایران در متون توافق، که در شش دور قبلی مذاکرات مورد تفاهم قرار گرفته بود، ناامید و نگران شدهاند.دیپلماتهای ارشد بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترک خود گفته‌اند، تهران تقریبا از تمامی تعهداتی که پیش‌تر پذیرفته بود، عقب نشسته است.آنها در ادامه خاطرنشان کرده‌‌اند با توجه به پیشنهادهای ارائه شده از سوی دولت جدید ایران، مشخص نیست این فاصله به وجود آمده چگونه در یک بازه زمانی منطقی کاهش خواهد یافت. تروئیکای اروپا در انتها با تاکید بر اینکه به طور کامل به پیگیری مسیر دیپلماسی متعهد هستند، هشدار داده‌‌اند که با این حال فرصت در حال از دست رفتن است و زمان برای توافق کوتاه است.
دو پیشنویس تهران
علی باقری‌کنی، سرپرست هیات مذاکرهکننده ایران روز پنج‌شنبه اعلام کرد پیشنویس توافق‌‌های پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی در دو حوزه «رفع تحریم‌ها و مسائل هستهای» به طرف اروپایی ارائه شده است.از آنجا که تیم مذاکرهکننده دولت سیزدهم بارها برداشته شدن یکجای تحریم‌های آمریکا و تضمین عدم خروج مجدد این کشور از توافق را لازمه احیای برجام عنوان کرده، احتمالا مهم‌ترین مفاد این پیش‌‌نویس‌‌ها نیز همین موارد است.
این در حالی است که دولت آمریکا با این درخواست مخالفت کرده و هرگونه کاهش تحریم‌ها را به بازگشت ایران به اجرای تعهدات برجامی موکول می‌کند. افزون بر این، تصمیم‌گیری درباره لغو کامل تحریم‌ها و عدم خروج از برجام در حیطه اختیارات دولت آمریکا نیست و کنگره باید درباره آنها تصمیم بگیرد.برخی گزارش‌ها در روز جمعه حکایت از آن داشت که متون پیشنهادی از دید هیات‌‌های مقابل «غیرجدی و غیرقابل پذیرش» بوده و طرفین خواستار توقف موقت مذاکرات به منظور مشورت شدهاند. نماینده اتحادیه اروپا و هماهنگ‌‌کننده مذاکرات وین پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در هتل کوبورگ به خبرنگاران گفت دور هفتم مذاکرات تمام نشده و هفته آینده ادامه می‌‌یابد.
باید بر سر تضمین بیشتر بحث شود
همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین تاکید کرد، یک قانون در مذاکرات وجود دارد که تا بر سر همه‌چیز توافق نشود، هیچ توافقی حاصل نخواهد شد.به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری تاس، میخائیل اولیانوف روز شنبه در جمع خبرنگاران درباره روند مذاکرات برجامی گفت: «هیات ایرانی یک بازنگری همه‌جانبه و اساسی را در پیشنویس سند برنامه هستهای ارائه کرد که با واکنش انتقادآمیز طرفهای غربی مواجه شد.» وی ادامه داد: «در حقیقت پیشنهاد ایران برای بازنگری اساسی در پیشنویس سند هستهای که ما در طول شش دور مذاکره به آن دست یافتیم، تاثیری جدی بر شرکای غربی ما گذاشته است.
آنها معتقدند این، یک رویکرد بسیار افراطی است و به همین دلیل چنین واکنشی از خود نشان دادند.» اولیانوف که نماینده روسیه در مذاکرات وین است، تصریح کرد: «یک قانون در مذاکرات وین وجود دارد، اینکه تا بر سر همه چیز توافق نشود هیچ توافقی حاصل نخواهد شد. البته اصلاحات همیشه امکان‌پذیر است و تغییر موضع یک اتفاق عادی است اما بهتر است چنین اصلاحاتی به مانعی برای پیشرفت مذاکرات تبدیل نشود.» همچنین به گزارش خبرگزاری فارس، اولیانوف خاطرنشان کرد تمایل تهران برای جلوگیری از فروپاشی برجام موجه و منطقی است، بنابراین اگر ایران به تضمین‌‌های بیشتر نیاز داشته باشد، ممکن است درباره آن بحث شود.
برای ناامیدی زود است
از سوی دیگر همزمان با ابراز ناامیدی تروئیکای اروپایی از نتایج مذاکرات، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، روز جمعه در توییتی نوشت وقفه فنی پیش‌‌آمده در مذاکرات وین این فرصت را به ایران و آمریکا می‌دهد تا به رایزنی با پایتخت‌‌هایشان بپردازند. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، روز جمعه در توییتی نوشت: «برای ناامید شدن زود است. در دیپلماسی چندجانبه این قاعده وجود دارد که می‌گوید تا زمانی که بر سر همه‌چیز توافق نشده باشد، بر سر هیچ چیزی توافق نشده است. پس تغییر ممکن است اما باید به نحوی تعیین شود که به حصول پیشرفت بیشتر کمک کند.»
مشورت در پایتختها
از سوی دیگر انریکه مورا با بیان اینکه چالش‌‌های عمده‌‌ای پیش روی مذاکرات وجود دارد، اعلام کرد هیات‌‌های مذاکرهکننده نیاز دارند برای مشورت با دولت‌های متبوع خود به پایتخت‌‌هایشان بازگردند. معاون جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه پس از نشست کمیسیون مشترک برجام گفت: «زمان رایزنی هیات‌‌ها با پایتخت‌‌هایشان فرا رسیده است و مذاکرات وین از اواسط هفته آتی در چارچوب دور هفتم از سر گرفته خواهند شد.» به گزارش «ایسنا»، انریکه مورا با اشاره به اینکه در روزهای اخیر از مواضع دولت جدید ایران آگاه شده است عنوان کرد هیات‌‌های ۱+۴در گفت‌وگویی با هیات آمریکایی از چالش‌‌های پیش‌‌رو اطلاع یافته‌‌اند. انریکه مورا همچنین گفت درباره پیشنهادهای ارائه داده شده توسط هیات‌‌های حاضر در وین اظهارنظر نخواهد کرد.
انتقاد بلینکن از تصمیم واشنگتن
در تحولی دیگر آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا با انتقاد از تصمیم واشنگتن برای خروج از برجام تاکید کرد این اقدام موجب انزوای آمریکا شد، نه ایران. به گزارش «ایسنا»، آنتونی بلینکن در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری رویترز درباره روند مذاکرات وین گفت: «ما کماکان بر این باوریم که دیپلماسی و بازگشت متقابل به پایبندی به توافق هستهای با ایران، موسوم به برجام مسیر درستی است اما این مسیر در حال باریک و باریک‌تر شدن است. مساله این است که خروج از برجام یک اشتباه فاجعه‌آمیز بود، چراکه به ایران اجازه داد با وجود فشار حداکثری علیه این کشور برنامه هستهای خود را توسعه دهد، درحالی که توافق هستهای موجب محدودیت آن شده بود.» وی ادامه داد: «ایران به ویژه طی ماه‌های اخیر سانتریفیوژهای پیشرفته بیشتری را به‌‌کار گرفته و اقدام به غنی‌‌سازی در سطوح بالاتری کرده است و این موجب شده تا فضای ما برای بازگشت به توافق کوچک‌تر شود. ما پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران ۶ دور مذاکره داشتیم و نتایج واقعی برای حل اختلافات حاصل شده بود، اما بعد از انتخابات شکاف بزرگی داشتیم و دولت جدید (ایران) به مذاکرات بازنگشت.»
سایر گزینه‌ها روی میز است
در ادامه این گفت‌وگو، وزیر امورخارجه آمریکا تلاش کرد توپ را به زمین ایران بیندازد و گفت: «اکنون دور جدیدی از مذاکرات برگزار شده است و باید ببینیم آیا ایران برای مشارکت و انجام آنچه برای بازگشت (به برجام) ضروری است، جدیت لازم را دارد یا خیر. ما اکنون با شرکای خود در این مذاکرات، یعنی اروپاییها و همچنین چین و روسیه در حال مشورت و رایزنی هستیم. با سایرین نیز همچون اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج (فارس) در این باره گفت‌وگو می‌کنیم اما ما بارها گفته‌ایم که اگر مسیر بازگشت به توافق هستهای به بن‌بست برسد، سایر گزینه‌ها را دنبال خواهیم کرد.»بلینکن در پاسخ به این سوال که این گزینه‌ها چه چیزهایی هستند، گفت: «در حال حاضر نمی‌خواهم در این باره صحبت کنم اما ما راجع به آن با شرکای خود و سایر کشورها گفت‌وگو کرده‌ایم. حرف آخر اینکه به نفع همه است که این مساله از طریق دیپلماسی حل وفصل شود. این موثرترین راه برای مواجهه با این مساله است. در حقیقت برجام یک توافق موثر بود که سبب شد برنامه هستهای ایران مهار شود و موثرترین بازرسی‌ها و ابزارهای نظارتی نیز از فعالیت‌های هستهای این کشور انجام شود.»
آمریکا با خروج از برجام منزوی شد
وزیر امورخارجه آمریکا در ادامه اشاره کرد یکی از نتایج مثبتی که مشارکت دوباره ما در مذاکرات هستهای در پی داشت این بود که ما مجددا با نزدیک‌ترین متحدان و شرکای خود در یک سمت قرار گرفته‌ایم. وی ادامه داد: «ما از یکدیگر جدا شده بودیم و البته این آمریکا بود که با خروج از برجام منزوی شد، نه ایران. اکنون در موقعیتی دیگر قرار داریم اما ایران باید در روزهای پیش رو تصمیمات مهمی بگیرد. ما نیز یا به پایبندی به توافق باز خواهیم گشت یا اینکه باید ببینیم به چه طریق دیگری با این مشکل برخورد کنیم.»
سیگنال مثبت واشنگتن!
باوجود برخی لفاظی‌‌ها از سوی مقامات آمریکایی درباره مذاکرات اما منابع خبری گزارش دادند آمریکا معافیت عراق از تحریم‌های تحمیل‌‌شده ضد ایران، برای خرید برق از این کشور را به‌‌مدت ۱۲۰ روز دیگر تمدید کرده است.به گزارش خبرگزاری تسنیم، رسانه‌های عراقی روز شنبه گزارش دادند ایالات متحده، معافیت عراق از تحریم‌ها علیه ایران برای ادامه واردات انرژی از این کشور را تمدید کرده است.وب‌‌سایت شفق‌‌نیوز به‌‌نقل از روزنامه «واشنگتن فری‌‌بیکن» در این زمینه اعلام کرد: «همزمان با مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن، دولت آمریکا یک ابلاغیه به کنگره این کشور داده است مبنی بر اینکه معافیت عراق از تحریم‌ها علیه ایران برای ادامه واردات انرژی از این کشور به‌‌مدت ۱۲۰ روز دیگر تمدید می‌شود.»این روزنامه اعلام کرد دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق ایالات متحده در راستای تلاش برای پایان دادن به فروش برق ایران به عراق یک چارچوب زمانی برای معافیت عراق از تحریم‌های مربوطه علیه ایران تعیین کرده بود؛ اما دولت بایدن این معافیت را برای ۱۲۰ روز دیگر تمدید کرد. بر اساس این گزارش، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد فروش برق ایران به عراق در راستای منافع امنیت ملی ایالات متحده است.
حساسیت‌‌های سیاسی دولت رئیسی
تیم مذاکرهکننده دولت ابراهیم رئیسی در ماه‌های اخیر بارها دستاوردهای شش دور مذاکره در دولت حسن روحانی را زیر سوال برده است. انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌‌کننده کمیسیون مشترک برجام روز دوشنبه پس از پایان دور مقدماتی مذاکرات وین در جمع خبرنگاران گفته بود ایران پذیرفته کار بر اساس نتایج شش دور گفت‌وگوهای قبلی ادامه یابد اما مایل است «حساسیت‌‌های سیاسی» دولت ابراهیم رئیسی هم مورد توجه قرار گیرد.
دیپلماتهای اروپایی می‌گویند دولت‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان همچنان قاطعانه مصمم هستند یک راه دیپلماتیک برای حل مساله هستهای با ایران پیدا شود اما هیات‌‌های مذاکرهکننده با توجه به شرایط جدید باید برای ارزیابی موقعیت و دریافت دستورالعمل‌‌های تازه به پایتختها بازگردند.ایران از اردیبهشت سال ۹۸ در نخستین سالگرد خروج آمریکا از توافق هستهای، اجرای تعهدات برجامی خود را کاهش داد و این روند همچنان ادامه دارد.مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران مجاز به استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته نیست و نباید غنی‌‌سازی اورانیوم را از سطح ۷۶/ ۳ درصد فراتر ببرد. تهران مدت‌هاست این محدودیت را کنار گذاشته و ضمن استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، غنی‌‌سازی اورانیوم را تا ۶۰ درصد نیز رسانده است.
بدبینی مکرون نسبت به ادامه مذاکرات
از سوی دیگر امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه که چندی است مسوولیت پلیس بد را در این گفت‌وگوها عهده‌‌دار شده، روز جمعه در جریان سفر به امارات متحده عربی گفت با توجه به مواضع ایران به نظر می‌‌رسد مذاکرات وین پیشرفتی نداشته و موفقیت‌آمیز نبوده است.رئیس‌جمهوری فرانسه می‌گوید به همین دلیل این احتمال منتفی نیست که مذاکرات احیای برجام در آینده نزدیک از سر گرفته نشود. همان‌طور که اشاره شد انریکه‌مورا پیش‌تر گفته بود مذاکرات وین پس از رایزنی هیات‌‌ها با پایتخت‌‌هایشان از میانه هفته آینده ادامه می‌‌یابد.پایگاه خبری «آکسیوس» از قول مذاکره‌‌کنندگان غربی مدعی شده در متن‌‌های پیشنهادی ایران خواسته‌های غیرقابل قبول و غیرموجهی مطرح شده که ناقض پیشنویس توافق‌‌های شش دور قبلی گفت‌وگوها است.
درخواست برجامی سازمان ملل
در شرایطی که فضای نسبتا مبهمی در رابطه با مذاکرات پنج روزه در وین حکمفرما است، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل از تمامی طرفین مذاکرات وین خواست تا تلاش‌‌های خود را برای احیای توافق هستهای دوبرابر کنند. به گزارش «ایسنا»، به نقل از اردوپوینت، استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل روز جمعه از مشارکت‌‌کنندگان در گفت‌وگوهای وین خواست تا تلاش خود را برای اجرای مجدد توافق هستهای با ایران تقویت کنند. دوجاریک طی کنفرانسی خبری گفت: «ما قرار نیست از شرایطی که در آن مذاکرات بدین شکل تمام شد به شرایطی که در آن اوضاع توسط قواعد دیپلماتیک پیش برده نمی‌شود، جهش کنیم. مواضع ما درباره برجام تغییری نکرده است و ما طرفین دخیل را به دوبرابر کردن تلاش‌‌هایشان جهت اجرای مجدد توافق ترغیب می‌کنیم.»
باقری: منتظر پاسخ مستند هستیم
پس از پایان مذاکرات و پیش از ترک وین، علی باقری‌کنی، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران گفت: «دیدگاه‌های ایران را به صورت مستند و مستدل در قالب دو سند به طرف مقابل ارائه کردیم و طبیعی است این مبنایی برای مذاکره می‌شود و طرف مقابل باید پاسخ مستند به این پیشنهادها ارائه کند.»به گزارش «ایسنا»، علی باقری پیش از ترک وین در فرودگاه در گفت‌وگو با خبرنگاران ایرانی گفت: «در پرتو دولت و تیم جدید مذاکراتی در دو زمینه، یکی موضوع لغو تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی و همچنین موضوع هستهای، دیدگاه‌های ایران را به صورت مستند و مستدل در قالب دو سند به طرف مقابل ارائه کردیم و طبیعی است این مبنایی برای مذاکره می‌شود و طرف مقابل باید پاسخ مستند به این پیشنهادها ارائه کند. بر این اساس، آنها پیشنهاد کردند که گفت‌وگوها برای چند روز متوقف شود و آنها به پایتختها بروند و پس از دریافت دستورالعمل‌ها برای ارائه پاسخ مستدل و مستند به جمهوری اسلامی ایران مجدد به وین بازگردند.»
این دیپلمات ارشد ایرانی تاکید کرد: «ما تصریح کردیم که ایران آمادگی دارد گفت‌وگوها را در همین زمان ادامه دهد اما چون آنها درخواست کردند موافقت کردیم تا برای هفته‌ای که در پیش داریم برگردیم و آنها نیز پاسخ‌هایشان را آماده کنند.» وی گفت دور بعدی هفته آینده است و روزش مشخص شده اما توافق شد فعلا گفته نشود. رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در پاسخ به اینکه برخی دیپلماتهای اروپایی گفته‌اند پیشنهادهای ایران غیرقابل قبول و تندروانه است گفت: «اینکه طرفهای اروپایی خیلی درباره برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند درست است، اما اینها بر اساس مبانی مشترک میان دو طرف تنظیم شده و اعتراضی به اینکه اینها نامربوط هستند نداشتند و گفتند با دیدگاه‌های ما مطابقت ندارد.» وی افزود: «من هم گفتم این طبیعی است ما قرار نیست در مذاکرات چیزهایی بگوییم که مطابق دیدگاه‌های شما باشد، ما مطالبی می‌گوییم مطابق دیدگاه‌های خودمان اما نکته این است که اینها بر اساس یک مبنایی است که مورد قبول طرفهای مقابل هم هست و هیچ یک از طرفهای اروپایی ادعا نمی‌کرد که پیشنهادها مبانی حقوقی و قانونی که مورد قبول دو طرف باشد، ندارد.»
باقری در پاسخ به اینکه اگر طرفهای اروپایی و دیگران پیشنویس جدید ارائه کنند چه می‌شود، گفت: «اشکالی ندارد. آنها پیشنویس دهند اما شرطش این است که باید مبتنی بر مبانی مشترک باشد وگرنه پیشنهادی برای رسیدن به توافق نیست.» وی در نهایت گفت در فضایی دوستانه گفت‌وگوها برگزار شد.
درک فوریت شرایط در مذاکرات وین
در عین حال دستیار وزیر خارجه نسبت به توییت یک خبرنگار درباره مذاکرات وین واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا»، سید رسول موسوی جمعه شب در پاسخ به توییت لورا روزن، خبرنگاری که نوشته است «یکی از مقامات غربی به من می‌گوید که به نظر می‌‌رسد باقری فوریت شرایط را درک نمی‌کند» پاسخ داد: «اضطرار برای چه کسی؟ ایران که هزینه فشار حداکثری ترامپ را پرداخته فشارهایی که از قطعنامه‌ها سنگین‌‌تر بودند. تحریم‌های ترامپی هم شکست خورده. شرایط اضطرار هست ولی برای شما؛ پس فرصت را دریابید.»
بنبستی در مذاکرات نمی‌‌بینیم
از دیگر سو یک دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه «بنبستی در مذاکرات نمی‌‌بینیم»، گفت: «اروپاییها رویکرد حداقلی دارند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک دیپلمات ارشد ایرانی گفت: «ما به طرفهای دیگر متون پیشنهادی مشخص و ملموس داده‌ایم و آنها را تشویق کرده‌ایم تا با پاسخ‌های کتبی یا ایده‌های جدید بیایند. آنها نمی‌توانند با انگشت اتهام به سمت ایران، انفعال و بی‌عملی خود را توجیه کنند.» این دیپلمات ارشد که خواست نامش فاش نشود افزود: «متونی که ما پیشنهاد داده‌ایم حداکثری نیستند، اما سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات برجامی خود حداقلی هستند. آنها نهایتا باید به تعهدات خود عمل کنند و به توافق پایبند باشند. ما همچنان آماده تعامل با حسن نیت و جدیت هستیم و انتظار داریم که طرفهای دیگر نیز چنین کنند.»
شرط رسیدن به توافق
در همین حال یک منبع نزدیک به تیم مذاکرهکننده ایران گفت: «اگر سه کشور اروپایی تبعیت از آمریکا در میز مذاکره، و همچنین بازی مقصرسازی خود را متوقف کنند و به‌جای آن بر یافتن زمینه‌های مشترک به طور واقعی تمرکز کنند، قطعا رسیدن به توافق ممکن خواهد بود.» این منبع افزود: «سه کشور اروپایی یا اراده کافی سیاسی ندارند یا اینکه فاقد ظرفیت لازم برای پرداختن به مشکلاتی هستند که به‌‌واسطه نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ توسط آمریکا ایجاد شدهاند.»
نقشه «ب» ایران
همچنین محمد مرندی، تحلیلگر سیاسی همراه تیم مذکرات ایران در وین درباره مذاکرات انجام شده گفت: «آمریکا به توافق نیاز دارد و زمان به نفع ایران است. پس اگر آمریکایی‌‌ها و اروپاییها نپذیرند وظایفشان ذیل توافق را به طور کامل انجام دهند، آن وقت توافقی در کار نخواهد بود.»
به گزارش «ایسنا»، محمد مرندی، تحلیلگر سیاسی و مشاور تیم مذاکرهکننده ایران در وین در گفت‌وگویی با المیادین گفت: «برای آمریکایی‌‌ها و اروپاییها نقشه «ب» وجود ندارد. نقشه «ب» آنها جنگ روانی است اما نقشه «ب» ایران این است که به توسعه برنامه هستهای خود و اعمال فشار علیه دشمنانش ادامه دهد و رابطه خود با کشورهای آسیایی را بهبود ببخشد.» وی ادامه داد: «آمریکا به توافق نیاز دارد و ایرانیان از این رو می‌‌دانند که زمان به نفع آنهاست. پس اگر آمریکایی‌‌ها و اروپاییها نپذیرند وظایفشان ذیل توافق را به‌طور کامل انجام دهند، آن وقت توافقی در کار نخواهد بود.» مشاور تیم مذاکرهکننده ایرانی با اشاره به اینکه هر دو پیشنویس ما با برجام همخوانی دارند، تاکید کرد: «در واقع پیش‌‌نویس‌‌ها مشخص می‌کنند که توافق چگونه به‌طور کامل اجرا شود. ایرانیان چیزی بیشتر از آنچه در ۲۰۱۵ توافق شده بود نمی‌خواهند اما چیزی کمتر از آنچه توافق شده بود را نیز نمی‌‌پذیرند.»
تحریم‌ها باید برداشته شود
از سوی دیگر ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تاکید بر اینکه باید فضا و زمینه بازگشت ایران به تجارت و اقتصاد جهانی فراهم شود، گفت: «آمریکایی‌‌ها هنوز آماده برداشتن تحریم‌ها نیستند و هدف آنها برای بازگشت به توافق هستهای، صرفا استفاده از ظرفیت‌‌های محدود‌کننده توافق هستهای علیه ایران است.» عمویی روز شنبه در گفت‌وگو با «ایرنا» مهم‌ترین شرط ایران برای بازگشت آمریکا به توافق هستهای را لغو تحریم‌هایی ذکر کرد که این کشور با اعمال آن مانع اجرای توافق هستهای و انتفاع اقتصادی ایران از این توافق شده است.
وی لغو تحریم‌ها را مهم‌ترین و اصلی‌‌ترین مطالبه ایران در مذاکرات عنوان کرد و گفت: «مهم‌ترین شرط موفقیت مذاکرات این است که طرف مقابل سیاست خود برای حفظ تحریم‌ها را تغییر دهد. آمریکا نمی‌تواند ادعا کند تحریم‌ها را کنار گذاشته ولی در عمل تحریم‌ها را ادامه دهد.» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه لغو تحریم‌ها موضوع محوری این دور از مذاکرات بود، افزود: «جمهوری اسلامی ایران در این دور از گفت‌وگوها با هیات گسترده وارد وین شد و موضوع لغو تحریم‌ها را که در قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها هم بر آن تاکید شده، به صورت جدی پیگیری کرد.»
