گزارش‌های رسمی تورم تغییرات قیمت خوراکی‌‌های پر مصرف را مورد بررسی قرار داده‌‌اند. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم ماهانه خوراکی‌ها در فروردین‌ماه معادل ۹/ ۴ درصد گزارش شده بود. تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها نیز ۵/ ۴۳درصد بود.

حال مرکز آمار ایران جزئیات تغییر دمای خوراکی‌ها را منتشر کرده است. بر اساس این گزارش‌ها در ماه فروردین گوجه‌فرنگی 27درصد افزایش قیمت ماهانه را داشته است که بیشترین افزایش قیمت در میان کالاهای منتخب محسوب می‌‌شود. سیب‌زمینی نیز با 186درصد افزایش قیمت نسبت به مدت مشابه در سال گذشته پرچم‌دار تورم نقطه به نقطه بوده است. بر اساس گزارش وزارت رفاه، حدود 87درصد کالاهای منتخب در وضعیتی فراتر از حد بحرانی کالاها قرار دارند که  از نظر وزارت رفاه، کالاهایی هستند که اتفاقا جزو کالاهای پرمصرف در سبد خانوار نیز محسوب می‌شوند. برنج ایرانی و خارجی، مرغ ماشینی، روغن مایع و تخم‌مرغ در فروردین ماه دمای بالایی داشتند.

دمای بالای خوراکی‌های پرمصرف
 از آنجا که تورم اقلام خوراکی را می‌‌توان یکی از اصلی‌‌ترین فاکتورهای کاهش رفاه خانوارها دانست، بنابراین بررسی تورم خوراکی‌‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. تورم مزمن به یکی از ویژگی‌‌های اقتصاد ایران بدل شده است که علاوه بر افزایش نا اطمینانی، سفره خانوارها را تحت تاثیر قرار می‌‌دهد. با وجود تورم بالا انتخاب خانوارها بین کاهش استفاده از اقلام خوراکی یا هزینه بیشتری برای آن است. از آنجا که تورم به‌صورت ماهانه قیمت اقلام خوراکی را تحت تاثیر قرار می‌‌دهد انتخاب خانوارها از هزینه بیشتر به کمتر مصرف کردن سوق می‌‌دهد.

بر اساس گزارش وزارت رفاه، متوسط قیمت حدود 5/ 87درصد اقلام منتخب شامل برنج ایرانی درجه یک، برنج خارجی درجه یک، مرغ ماشینی، شیر پاستوریزه، ماست پاستوریزه، پنیر ایرانی پاستوریزه، تخم‌مرغ ماشینی، کره پاستوریزه، روغن مایع، موزه، سیب، پرتقال، خیار، گوجه‌‌فرنگی، سیب‌‌زمینی، لوبیا چیتی، عدس قند، شکر، رب گوجه رنگی و چای خارجی بسته‌‌ای فراتر از حد بحرانی قیمت‌‌ها قرار دارند. در خصوص بیشتر اقلام مانند برنج درجه یک ایرانی، سیب‌‌زمینی، قند و شکر، خیار و رب گوجه‌فرنگی روند صعودی مشاهده می‌‌شود و افزایش مجدد این کالاها، دور از انتظار نیست. حد بحرانی، حدی از قیمت کالاهای منتخب است که نشان می‌‌دهد قیمت اقلام از کنترل خارج شده است و این امر منجر به ایجاد تورم جهشی خواهد شد. این حد بر اساس افزایش ماهانه حداکثر 2درصد برای قیمت هر کالا در نظر گرفته شده است که برای یک دوره یک‌ساله 24درصد خواهد بود.

صدرنشینان افزایش قیمت‌ها
مرکز آمار ایران، گزارش تورم خوراکی‌ها را در فروردین ماه منتشر کرد و وزارت رفاه نیز گزارش تحلیلی از تورم خوراکی‌ها ارائه کرده است. منظور از نرخ تورم ماهانه، ‌‌درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. مقایسه متوسط قیمت اقلام خوراکی فروردین در مقایسه با ماه قبلی نشان می‌‌دهد که در دو قلم از کالاهای منتخب تغییرات بیش از 10درصد بوده و بیشترین افزایش قیمت‌‌ها در کالاهای منتخب مربوط به گوجه فرنگی 6/ 27درصد، خیار 4/ 11درصد و شکر 10درصد است. کمترین افزایش قیمت در قیمت‌‌ها نیز مربوط به پنیر ایرانی پاستوریزه صفردرصد، روغن مایع 2/ 0درصد، کره پاستوریزه 8/ 0درصد و شیر پاستوریزه 8/ 0درصد است. گزارش مرکز آمار ایران تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری در گروه‌های مختلف را مورد بررسی قرار داده است. بر این اساس در گروه نان و غلات شیرینی خشک با 1/ 5درصد، برنج ایرانی درجه یک با 2/ 2درصد و برنج خارجی درجه یک با 9/ 1درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

در گروه گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های آنها اقلام گوشت گوسفند با 6/ 7درصد، گوشت گاو یا گوساله با 8/ 4درصد و مرغ ماشینی با 4/ 3درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به تخم‌‌مرغ ماشینی با 3/ 4درصد و ماست پاستوریزه با 6/ 1درصد بوده است. در گروه میوه و خشکبار نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به سیب با 1/ 6درصد، لیموترش و انار با 4/ 4درصد است. در گروه سبزیجات و حبوبات بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گوجه‌فرنگی با 6/ 27درصد، خیار با 4/ 11درصد و بادمجان با 3/ 7درصد است. در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌‌ها و سایر خوراکی‌‌ها بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به شکر با 10درصد و قند با 8/ 9درصد است.

کاهش قیمت میوه‌های مورد مصرف
درصد تغییرات متوسط فروردین ماه نسبت به ماه قبل نشان می‌‌دهد که هندوانه با رشد منفی 1/ 24درصدی بیشترین کاهش قیمت را در میان خوراکی‌‌ها داشته است. علاوه بر آن روغن نباتی جامد با منفی4/ 12درصد، خربزه با منفی 4/ 7درصد، فلفل دلمه‌‌ای با منفی 2/ 5 و نوشابه گازدار با منفی 9/ 0درصد کاهش قیمت داشته‌‌اند. همچنین مقایسه قیمت‌‌های اقلام خوراکی در فروردین ماه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نشان‌دهنده آن است که سیب‌زمینی بیشترین افزایش قیمت و موز کمترین قیمت را را نسبت به سال گذشته داشته‌اند.

بر اساس این گزارش، سیب‌زمینی با 186درصد، گوجه فرنگی با 155درصد و برنج ایرانی با 114 بیشترین افزایش قیمت را داشته‌‌اند. همچنین کمترین افزایش قیمت در ماه فروردین نسبت به مدت مشابه در سال گذشته مربط به موز با 1/ 0درصد، هویج با 7/ 1درصد و پرتقال با 3/ 4درصد بوده است. همین گزارش نشان می‌‌دهد روغن نباتی جامد با رشد منفی 4/ 12 و خربزه با منفی 4/ 7درصد نسبت به سال گذشته با کاهش قیمت مواجه بوده‌‌اند.

لزوم بهبود معیشت برای توسعه
گزارش‌های رسمی نشان می‌‌دهد نرخ تورم در فروردین ماه1401 به‌صورت کلی افزایشی بوده است. نرخ تورم ماهانه فروردین ماه سال 3/ 3درصد بوده که نسبت به اسفندماه افزایش یافته است. تورم فروردین ماه برای گروه خوراکی‌‌ها، آشامیدنی‌‌ها و دخانیات برای خانوارهای شهری 2/ 3درصد و برای خانوارهای شهری 4درصد بوده است. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری 7/ 38درصد و برای خانوارهای روستایی 6/ 41درصد بوده است. گزارش وزارت رفاه بیان می‌‌کند که تامین غذا و خوراکی همراه یکی از نیازهای اولیه بشر بوده است.

شاید افزایش قیمت بسیاری از کالاها مانند طلا، سکه وحتی مسکن مردم را مجبور به خروج از بازار و نادیده گرفتن تقاضا کند. اما در بازار مواد غذایی هر‌قدر که قیمت‌‌ها افزایش یابد، باز تقاضا وجود دارد؛ زیرا ترجیحات انسان به این کالاها وابسته است. از این رو کوچک‌ترین افزایش قیمت در بازار مصرفی موادغذایی بلافاصله در زندگی و معیشت اقشار مختلف جامعه تاثیر می‌‌گذارد و شهروندان پیش از هربازاری تغییرات این بازار را لمس می‌‌کنند. به همین علت استراتژی توسعه نه‌‌تنها مستلزم تسریع رشد اقتصادی است، بلکه مستلزم آن است که سطح زندگی گروه‌های بسیاری وسیع جمعیت که عمدتا در جریان رشد اقتصادی ثابت مانده است، بهبود یابد.