فرآیند اعتباردهی یکی از مهمترین سازوکارهایی است که بانکها انجام میدهند و تاخیر در بازپرداخت وام‌‌‌ها می‌تواند سازوکار سیستم بانکی را با ایرادات جدی مواجه کند. به همین منظور بانکها از جریمه‌‌‌ای با عنوان وجه التزام استفاده می‌کنند. در چگونگی اعمال و دریافت این جریمه به دلیل شباهت آن به ربا اختلافات زیادی وجود دارد، اما به هر حال این موضوع یکی از محل‌‌‌های درآمدی بانکها محسوب میشود. در سال ۱۴۰۰، بانک تجارت بیشترین میزان درآمد را میان دیگر بانکها از این محل تحصیل کرده و وجه التزام بیشترین سهم را در درآمدهای تسهیلات اعطایی، بانک گردشگری داشته است.
اهمیت وجه التزام در بانکداری
ایجاد جریان انتقال اعتبار از سپرده‌‌‌گذاران به وام‌‌‌گیرندگان از مهمترین عملیات‌‌‌هایی است که بانکها انجام میدهند. این عملیات هم موجب درآمدزایی برای بانکها میشود و هم می‌‌‌توان سود انتظاری سپرده‌‌‌گذاران را فراهم کند. سلامت این سیستم وابستگی شدیدی بر تعهد وام‌‌‌گیرندگان دارد و درصورتی که بازپرداخت تسهیلات به‌‌‌درستی صورت نپذیرد، هم فرآیند اعتباردهی با اختلال مواجه میشود و هم بانک در پرداخت سود سپرده‌‌‌ها به مشکل می‌‌‌خورد. در نتیجه بانک هم به یک ابزار برای جلوگیری از تاخیر بازپرداخت مشتریان و همچنین جبران زیان ناشی از تاخیر بازپرداخت تسهیلات نیاز داشت. به همین دلیل نیز جریمه تاخیر بازپرداخت تسهیلات در بانکها به کار رفت. این جریمه مبلغی است که بر اساس مبلغ تسهیلات و میزان سود آن مشخص میشود. این جریمه یکی از راه‌‌‌های درآمدی بانکها بوده که در صورت سود و زیان بانکها در بخش درآمد تسهیلات اعطایی درج میشود.
