افزایش ثروت ثروتمندان جهان، افزایش بدهی دولتی در آلمان، کاهش تولید اقتصادی در عربستان، بهبود رشد اقتصادی در منطقه یورو و افزایش غیرمنتظره نرخ بهره در ژاپن از مهم‌ترین خبرهای اقتصادی هفته دوم مرداد سال ۱۴۰۳ بوده است.
در هفته گذشته اعداد و ارقام متعددی درباره اقتصاد، تجارت و کسب‌وکار از سوی رسانه‌ها، نهادهای اقتصادی بین‌المللی و مراکز تحقیقاتی منتشر شد که مهم‌ترین آن‌ها ازاین‌قرار است:
۴۲ هزار میلیارد
۱ درصد برتر ثروتمند جهان در دهه گذشته به لطف کاهش نرخ مالیات بر ثروت به پایین‌ترین حد تاریخی، بیش از ۴۰ هزار میلیارد دلار ثروت جدید کسب کرده‌اند. براساس تحلیل جدید گروه آکسفام در آستانه سومین نشست وزرای دارایی و مدیران بانک‌های مرکزی گروه ۲۰، یک درصد ثروتمندترین افراد در دهه گذشته ۴۲ هزار میلیارد دلار ثروت جدید جمع‌آوری کرده‌اند که تقریباً ۳۴ برابر بیشتر از کل ۵۰ درصد کم‌توان جمعیت جهان است. میانگین ثروت هر فرد در یک درصد ثروتمندترین جهان در دهه گذشته تقریباً ۴۰۰ .هزار دلار در مقایسه با تنها ۳۳۵ دلار، معادل افزایش کمتر از ۹ سنت در روز، برای فردی در نیمه پایین هرم ثروت افزایش‌یافته است. انتظار می‌رود گروه ۲۰ پایه‌های یک توافق جهانی پیشگامانه را برای افزایش مالیات بر ابرثروتمندان بنا کنند. این پیشنهاد که توسط ریاست برزیلی گروه ۲۰ حمایت می‌شود و کشورهایی ازجمله آفریقای جنوبی، اسپانیا و فرانسه از آن حمایت می‌کنند، در بحبوحه تقاضای فزاینده عمومی برای اجرای تدابیری برای مهار سطوح شدید نابرابری و تضمین پرداخت سهم عادلانه مالیات ثروتمندان ارائه می‌شود.
۲.۴۵ هزار میلیارد
بدهی داخلی آلمان در سال ۲۰۲۳ به ۲.۴۵ هزار میلیارد یورو رسید. اداره آمار فدرال آلمان اعلام کرد بدهی‌های دولتی داخلی آلمان تا پایان سال گذشته به رکورد بالای حدود ۲.۴۵ هزار میلیارد یورو رسیده است. این اداره افزود بودجه دولتی تا پایان سال ۲۰۲۳ به بخش غیردولتی به مبلغ ۲۴۴۵.۱ میلیارد یورو بدهی داشته است. همچنین به گزارش این مرکز بدهی دولتی آلمان تا پایان سال ۲۰۲۳ به میزان سالانه ۳.۳ درصد برابر با ۷۷.۱ میلیارد یورو افزایش داشته است. این افزایش به دلیل انباشته شدن بدهی فزاینده دولت فدرال آلمان، شهرداری‌ها و سیستم تأمین اجتماعی در این کشور رخ‌داده است. سرانه بدهی در آلمان اکنون و پس از انتشار این گزارش به ۲۸هزار و۹۴۳ یورو رسیده است.
۶۳۰ دلار
کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری بیرلشیک کامو، آستانه گرسنگی ترکیه به ۲۰۷۷۶ لیر ترکیه برابر ۶۳۰ دلار رسیده است، درحالی‌که آستانه فقر در ماه جولای به ۶۲۳۰۲ لیر برابر ۱۸۸۹ دلار رسید. براساس تحقیقات کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری بیرلشیک کامو آستانه جدید فقر ۳٫۷ برابر حداقل دستمزد کارگری یعنی ۱۷۰۰۲ لیر برابر ۵۱۵ دلار است و آستانه گرسنگی در ترکیه در ماه جولای با افزایش ۲۰۲ لیری نسبت به ماه قبل از آن به ۲۰۷۷۶ لیر برابر ۶۳۰ دلار رسیده است. آستانه گرسنگی نشان‌دهنده مقدار هزینه ماهیانه غذایی است که یک خانواده چهارنفره ساکن آنکارا (پایتخت) برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل باید پرداخت کند. آستانه فقر هم که نشان‌دهنده کل میزان غذا و سایر هزینه‌هایی است که یک خانواده چهارنفره برای داشتن زندگی بدون احساس محرومیت باید انجام دهد، در ماه جولای ۸۸۵ لیر افزایش یافت و به ۶۲۳۰۲ لیر برابر ۱۸۸۹ دلار رسید. این رقم ۳٫۷ برابر حداقل دستمزد در ترکیه است. دولت ترکیه تصمیم دارد باوجود سیاست‌های پولی سختگیرانه، علیرغم رویه دو سال گذشته، حداقل دستمزد را در نیمه سال ۲۰۲۴ افزایش ندهد.
۰.۴ درصد
تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در سه‌ماهه دوم سال جاری با کاهش ۸.۵ درصدی فعالیت‌های نفتی، کوچک شد. برآورد اولیه اداره کل آمار عربستان سعودی نشان داد اقتصاد عربستان در سه‌ماهه دوم امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۰.۴ درصد کوچک‌تر شده است. سه‌ماهه دوم، چهارمین سه‌ماهه متوالی بود که تولید ناخالص داخلی عربستان کاهش یافت زیرا بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام جهان، در راستا توافق اوپک پلاس و در راستای حمایت از قیمت جهانی نفت، حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز از تولید خود کاهش داده است. طبق آمار رسمی، عامل اصلی رشد منفی اقتصاد در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴، کاهش فعالیت‌های نفتی بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۸.۵ درصد کاهش‌یافته است. هم‌زمان، فعالیت‌های غیرنفتی ۴.۴ درصد و فعالیت‌های دولتی، ۳.۶ درصد بر مبنای سالانه افزایش داشته‌اند. صندوق بین‌المللی پول اوایل ماه جاری، پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصاد عربستان سعودی را به دلیل ادامه محدودیت عرضه نفت توسط گروه اوپک پلاس، بازنگری کرد و کاهش داد. این وام‌دهنده جهانی، اکنون نرخ رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ را تنها ۱.۷ درصد پیش‌بینی می‌کند که تقریباً یک درصد کمتر از پیش‌بینی قبلی صندوق از نرخ رشد ۲.۶ درصد است.
۰٫۳ درصد
اقتصاد منطقه یورو در سه‌ماهه دوم بیش‌ازحد انتظار رشد کرد زیرا توسعه انعطاف‌پذیر در کشورهای کلیدی به این منطقه اجازه داد تا از تبعات انقباض غافلگیرکننده آلمان خودداری کند. تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در سه ماه منتهی به ژوئن ۰٫۳ درصد افزایش یافت و همان سرعتی را که در ابتدای سال داشت حفظ کرد. این رقم از میانگین پیش‌بینی ۰٫۲ درصدی اقتصاددانان فراتر رفت، زیرا فرانسه و اسپانیا فراتر از پیش‌بینی‌ها رفتند، رشد ایتالیا ادامه یافت و توانست افت ۰٫۱ درصدی آلمان را جبران کند. یک گزارش جداگانه در اسپانیا نشان داد که تورم در این کشور بسیار بیشتر از حد انتظار کاهش‌یافته و به ۲٫۹ درصد در ماه جولای رسیده است که ناشی از کاهش قیمت انرژی و مواد غذایی بوده است. نتایج رشد نابرابر در سراسر منطقه یورو نشان‌دهنده چالشی است که سیاست‌گذاران بانک مرکزی اروپا با آن روبرو هستند، زیرا آن‌ها در ماه سپتامبر باید در مورد اینکه آیا اقتصاد منطقه یورو به‌اندازه کافی شکننده به نظر می‌رسد تا یک کاهش دیگر نرخ بهره را توجیه کند، تصمیم‌گیری کنند.
۳.۳ درصد
صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۹ حدود ۳.۳ درصد کاهش می‌یابد. این صندوق پیش‌بینی کرد رشد اقتصادی چین در میان‌مدت به‌تدریج کاهش می‌یابد و تا سال ۲۰۲۹ تحت تاثیر عواملی از قبیل بهره‌وری ضعیف و پیری جمعیت به حدود ۳.۳ درصد می‌رسد. براساس گزارش این صندوق دومین اقتصاد بزرگ جهان باوجود تداوم ضعف در بخش املاک، با رشد ۵.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۳ و پنج‌درصدی سالانه در نیمه اول سال ۲۰۲۴، انعطاف‌پذیر باقی‌مانده است. صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود تأکید کرد که رشد عمدتاً ناشی از سرمایه‌گذاری عمومی قوی و بهبود مصرف خصوصی پس از دوران همه‌گیری کرونا بوده است و درآمد صادرات خالص هم به‌تازگی تقویت‌شده است. بااین‌حال، تورم در فصل‌های اخیر در بحبوحه تداوم کسادی اقتصادی پایین بوده است. به گفته این آژانس مالی، انتظار می‌رود با کاهش شکاف تولید و کاهش تاثیر نزول قیمت‌های کالا، تورم به‌تدریج افزایش یابد.
۰٫۲۵ درصد
در جلسه هفته گذشته بانک مرکزی ژاپن، هیئت‌مدیره این بانک به شکلی غیرمنتظره تصمیم گرفت نرخ بهره را از صفر تا ۰٫۱ درصد به ۰٫۲۵ درصد افزایش دهد. در این جلسه همچنین در مورد یک طرح انقباضی دیگر تصمیم گرفته شد که تقریباً خرید ماهانه اوراق قرضه را از ۶ هزار میلیارد ین فعلی از ژانویه تا مارس ۲۰۲۶ به ۳ هزار میلیارد ین برابر ۱۹٫۶ میلیارد دلار خواهد رساند. اوئدا گفت که بانک مرکزی ژاپن تصمیم گرفت نرخ‌ها را افزایش دهد نه‌تنها به این دلیل که تورم مطابق با پیش‌بینی‌هایش حرکت می‌کرد، بلکه به دلیل افزایش هزینه‌های واردات که ناشی از ضعف ین است، خطر افزایش نرخ تورم وجود داشت. به گفته او اگر اقتصاد و قیمت‌ها مطابق با پیش‌بینی‌ها حرکت کنند، افزایش نرخ بهره ادامه خواهد یافت. در پی این اظهارات ین در مبادلات به ۱۵۰٫۸۸ در برابر دلار افزایش یافت. در گزارش چشم‌انداز سه‌ماهه منتشرشده در روز چهارشنبه، بانک مرکزی ژاپن پیش‌بینی خود در ماه آوریل مبنی بر اینکه تورم تا سال مالی ۲۰۲۶ در حدود ۲ درصد باقی خواهد ماند را تقریباً حفظ کرد.
۱۵.۲ میلیارد
ثروت خالص جف بزوس، بنیان‌گذار شرکت آمازون روز جمعه، ۱۵.۲ میلیارد دلار ریزش کرد. طبق داده‌های شاخص میلیاردرهای بلومبرگ، ارزش سهام شرکت اینترنتی آمازون، همسو با ریزش گسترده بازار، ۸.۸ درصد سقوط کرد و ثروت جف بزوس، مؤسس این غول اینترنتی را به ۱۹۱.۵ میلیارد دلار کاهش داد. افت روز جمعه ثروت بزوس، سومین سقوط بزرگ ثروت او پس چهارم آوریل سال ۲۰۱۹ و ۲۹ آوریل سال ۲۰۲۲ بوده است. ثروت بزوس در چهارم آوریل سال ۲۰۱۹، پس از توافق طلاق با همسرش، به ۳۶ میلیارد دلار سقوط کرده بود. شاخص نزدک ۱۰۰، به میزان ۲.۴ درصد نزول کرد و ثروت سایر میلیاردرهای دنیای فناوری ازجمله ایلان ماسک و لری الیسون، مدیرعامل اوراکل را به ترتیب به میزان ۶.۶ میلیارد دلار و ۴.۴ میلیارد دلار، کاهش داد. ابهامات نسبت به کاهش احتمالی نرخ‌های بهره توسط فدرال رزرو آمریکا و همچنین درآمدهای مأیوس‌کننده شرکت‌های بزرگ، باعث شد این شاخص که در اختیار غول‌های فناوری است، نوسانات شدیدی را تجربه کند و در مدت بیش از ۳ هفته بیش از ۲ هزار میلیارد دلار از ارزش آن کاهش یابد.
۱۰۸
براساس گزارش جدید بانک جهانی، بسیاری از کشورها، ازجمله چین و هند، برای تبدیل‌شدن به اقتصادهای پیشرفته به استراتژی‌های منسوخ‌شده‌ای متکی هستند که می‌تواند آن‌ها را به دام تله درآمد متوسط بی اندازد. بانک جهانی اعلام کرده است که بیش از ۱۰۰ کشور، ازجمله چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی، در معرض خطر گرفتار شدن در «تله درآمد متوسط» هستند، مگر اینکه استراتژی‌های رشد رادیکالی برای اقتصاد خود اتخاذ کنند. به گفته این سازمان کشورهایی با بازارهای نوظهور برای از بین بردن شکاف اقتصادی براساس استانداردهای زندگی در آمریکا با مشکل مواجه خواهند شد، مگر اینکه برای افزایش رشد کمتر به سرمایه‌گذاری متکی باشند. بانک جهانی در گزارش توسعه جهانی خود گفت که درسی که از ۵۰ سال گذشته گرفته‌شده، این بود که کشورها با ثروتمندتر شدن به تله‌ای برخورد کرده‌اند که در آن درآمد سرانه به‌طور متوسط حدود ۱۰ درصد از سطح درآمد سرانه در آمریکا بود، یعنی معادل ۸۰۰۰ دلار برابر ۶۲۶۱ پوند .از سال ۱۹۹۰، تنها ۳۴ اقتصاد با درآمد متوسط توانسته‌اند به وضعیت درآمد بالا برسند که بیش از یک‌سوم آن‌ها یا از ادغام با اتحادیه اروپا یا نفت کشف‌شده قبلی بهره‌مند بوده‌اند.
۱۲۰٫۸
شاخص قیمت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، که بیشترین کالاهای غذایی معامله‌شده در سطح جهان را موردبررسی قرار می‌دهد، در ماه جولای به‌طور متوسط ۱۲۰٫۸ واحد بود که نسبت به ۱۲۱ در ماه ژوئن کاهش داشته است. قرائت ماه ژوئن پس‌ازاینکه در ابتدا به‌عنوان ۱۲۰٫۶ اعلام شد، مورد تجدیدنظر قرار گرفت. شاخص قیمت غلات فائو با کاهش ۳٫۸ درصدی به پایین‌ترین سطح خود در نزدیک به چهار سال گذشته رسید و قیمت‌های جهانی صادرات برای همه غلات اصلی برای دومین ماه متوالی کاهش یافت. فائو گفت که قیمت گندم به دلیل در دسترس بودن فصلی برداشت گندم زمستانه در نیمکره شمالی و شرایط مطلوب برای محصولات گندم بهاره در کانادا و آمریکا کاهش‌یافته است. این گزارش می‌افزاید که قیمت صادرات ذرت هم با بهبود برداشت در آرژانتین و برزیل پیش از سرعت سال گذشته کاهش‌یافته و شرایط محصول در آمریکا همچنان قوی باقی‌مانده است.
