مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق دیروز به‌عنوان نخستین میهمان خارجی ابراهیم رئیسی وارد تهران شد. این دومین سفر الکاظمی به تهران از زمان رسیدن به این سمت محسوب می‌شود. به گفته رئیسی، در این سفر توافق شد که روادید میان اتباع ایران و عراق برای سفر به کشورهای یکدیگر لغو شود. مساله افزایش زوار اربعین حسینی نیز از دیگر محورهای مذاکرات رئیسی با الکاظمی بود.
لغو روادید بین ایران و عراق
نخست وزیر عراق که در چارچوب یک سفر رسمی دوجانبه و برای دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های جمهوری اسلامی به تهران سفر کرده است، صبح روز یکشنبه با استقبال وزیر نیرو و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، وارد تهران شد. این اولین سفر رسمی یک مقام خارجی در این سطح به تهران پس از انتخاب سید‌ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور ایران است.
توسعه و تحکیم هرچه بیشتر همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و بررسی و تبادل نظر پیرامون مهم‌ترین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله مهم‌ترین محورهای مذاکرات هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور اعلام شده است. انرژی و تجارت، لغو ویزا، اربعین، روابط ایران و عربستان و روابط ایران و آمریکا پنج محور اصلی سفر مصطفی الکاظمی به تهران است.
در همین ارتباط، سید‌ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه به‌طور رسمی از «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق در ساختمان اجلاس سران استقبال کرد. بلافاصله پس از مراسم استقبال رسمی مذاکرات دوجانبه رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر عراق آغاز شد.
سپس در نشست خبری سید ابراهیم رئیسی طی سخنانی اظهار کرد: مناسبات بین ایران با کشور دوست و برادرمان، عراق مناسبات بسیار خوبی است و مناسبات در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مناسب است و می‌تواند توسعه بیشتر یابد. آنچه بین ما مطرح شد، اراده دو کشور برای توسعه مناسبات است و امروز ارتباط ما با عراق فقط ارتباط همسایگی نیست بلکه ارتباط در باورها، قلب‌ها و ارتباط عمیق دو کشور، دو ملت و دو دولت با یکدیگر است و به‌رغم خواست دشمنان می‌تواند در حوزه‌های مختلف توسعه یابد.
لغو ویزا
رئیسی در بخش دیگری از این نشست خبری افزود: توسعه این روابط بین دو کشور خلاصه نمی‌شود و نقش‌آفرینی دو کشور در منطقه، در جهان و ارتباطات بین‌المللی می‌تواند تاثیرگذار باشد. رئیسی بیان کرد: آقای نخست‌وزیر خبر خوبی برای لغو روادید بین دو کشور دادند و اراده عراق و ایران برای توسعه کریدور ریلی و ارتباط شلمچه با بصره که با سرعت قرار است، با دستور ایشان و پیگیری وزرای مربوطه در ایران و عراق دنبال خواهد شد. وی تاکید کرد: روابط مالی و پولی بین دو کشور هم از مسائلی بود که درباره آن صحبت شد و قرار شد با پیگیری دنبال شود.
اربعین
رئیس‌جمهور در پایان با اشاره به در پیش بودن ایام اربعین حسینی (ع) تصریح کرد: در آستانه اربعین هستیم و وضعیت کرونایی نه فقط برای دو کشور وجود دارد، بلکه برای کل جهان است و حفظ جان زائران برای همه ما بسیار مهم است و این مساله محدودیتی در عراق ایجاد کرده و آقای نخست‌وزیر برای اینکه عاشقان امام حسین (ع) بتوانند از این زمینه برای زیارت امام حسین (ع) استفاده کنند، وعده افزایش تعداد زوار را تا میزانی که امکان دارد دادند.
بنا به تصمیم دولت عراق در مراسم اربعین امسال تنها ۳۰ هزار نفر ایرانی می‌توانند شرکت کنند و این زائران باید از طریق هوایی به این کشور سفر کنند.
«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق نیز در این نشست خبری با تاکید بر اینکه عراق برای گسترش و تحکیم روابط با جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژه‌ای قائل است، اظهار کرد: امروز مجموعه‌ای از پرونده‌های مربوط به توسعه روابط دوجانبه را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و مصمم هستیم سطح روابط خود را در راستای منافع و مصالح دو ملت هر چه بیشتر گسترش دهیم. نخست وزیر عراق تصریح کرد: در نشست امروز افزایش و توسعه بیش از پیش تبادلات تجاری بین دو کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
نخست وزیر عراق تصریح کرد: موضع عراق نسبت به رابطه با جمهوری اسلامی ایران پایدار و ثابت است و حکومت و ملت عراق در همه عرصه‌ها در کنار ملت و حکومت ایران خواهد بود. پیش از ورود به تهران، نخست وزیر عراق هدفش از سفر به ایران را تقویت روابط دوجانبه و ایجاد همکاری در زمینه‌های مختلف عنوان کرد.
انرژی
در ارتباط با پرونده‌های در دستور کار نخست وزیر عراق در سفر به ایران، سایت العربی الجدید نوشت: الکاظمی در جریان این سفر، چهار پرونده مهم را به همراه مسوولان ایرانی مورد بررسی قرار می‌دهد: پرونده انتخابات عراق، بحث انرژی، پرونده میانجی‌گری بغداد بین ایران و عربستان و همچنین بین تهران و واشنگتن. به گزارش انتخاب، العربی الجدید نوشت: ایران به شکل غافلگیرکننده‌ای صادرات گاز خود به عراق را کاهش داد که دلیل آن، پرداخت نشدن بهای این صادرات از سوی عراق بود و همین مساله، موجب کاهش تولید برق در عراق شد. الکاظمی در این سفر تلاش می‌کند طرف ایرانی را درباره از سر گیری صادرات گاز قانع کند و راه‌حل‌هایی برای پرداخت بدهی‌های عراقی به ایران، در سایه تحریم‌های آمریکا بیابد.
مذاکرات ایران و عربستان
منابع خبری درباره میانجی‌گری بین تهران و ریاض در گفت‌وگو با العربی الجدید تصریح کردند: الکاظمی پیشنهادهایی هم در این باره خواهد داشت، تا نتایج عملی آن محقق شود، این در حالی است که بغداد در نشست اخیری که با مشارکت سران کشورهای دیگر در عراق برگزار شد، نتوانست وزرای خارجه ایران و عربستان را برای گفت‌وگوی دوجانبه سر یک میز بنشاند. ظاهرا بغداد همچنان برای برگزاری دیداری بین وزرای خارجه ایران و عربستان تلاش می‌کند و در این رابطه، طرف سعودی پیشنهاد داده است تا وزیر خارجه ایران، حسین‌عبداللهیان به عربستان سفر کند، اما طرف ایرانی با این مساله مخالفت کرده و پیشنهاد داده وزیر خارجه سعودی به تهران برود.
منابع مذکور می‌افزایند: پس از کنفرانس منطقه‌ای بغداد، توافق شد که این دیدار در یک دولت سوم، یعنی عراق برگزار شود و وزیر ایرانی در جریان حضور خود در نشست بغداد درخواست دیدار با همتای سعودی خود را داشت که مقام سعودی این درخواست را رد کرد و علاوه بر این، سعودی‌ها از رفتار وزیر خارجه ایران هنگام گرفتن عکس دسته جمعی روی سکو و اینکه وزیر ایرانی در جایگاه ویژه خود در کنار وزیر سعودی قرار نگرفته، ناخشنود هستند.
منابع آگاه ادامه دادند: در حاشیه نشست بغداد، وزیر خارجه ایران مذاکرات مفصلی با شیخ صباح خالد الحمد الصباح، مقام کویتی داشته و مسوول کویتی هم دیدار مشابهی با وزیر خارجه سعودی انجام داده است، تا پیام‌های دو طرف را به یکدیگر انتقال دهد. این تماس‌های متعدد فضای خوبی را برای انجام دیدار بین وزرای خارجه عربستان و ایران فراهم کرده است.
روابط ایران و آمریکا
اما درباره پرونده میانجی‌گری بغداد بین ایران و ایالات متحده، منابع مذکور به العربی‌الجدید گفتند: عراق در دوره الکاظمی تبدیل به یکی از واسطه‌ها بین دو طرف شده و پیام‌های متعددی را میان ایران و آمریکا رد و بدل کرده است. هیات عراقی به ریاست برهم صالح و عضویت فواد حسین، وزیر خارجه، در جریان سفر به ایران برای مراسم تحلیف رئیسی، سه پیام آمریکا را به تهران رساندند، که اساس این پیام‌ها به تشویق تهران برای از سر گیری مذاکرات هسته‌ای وین به شکل غیر‌مستقیم و سریع با واشنگتن مرتبط بود. در ادامه، وزیر خارجه عراق پنج روز بعد برای دریافت پاسخ ایران به پیام آمریکا به تهران بازگشت.
ایران شروطی را برای از سر‌گیری گفت‌وگو‌ها تعیین کرده که از جمله آنها، آزادی اموال بلوکه شده این کشور است. الکاظمی هم یک روز پیش از برگزاری جلسه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، حامل پیام دیگری از سوی آمریکا برای ایران است. ایالات متحده تمایلی به افزایش تنش‌ها با ایران از طریق صدور قطعنامه‌های بین‌المللی ندارد، چرا که نگران است این مساله موجب اخلال در روند مذاکرات وین شده و چالش بزرگ دیگری را در برابر آن به وجود بیاورد، از این رو، آمریکایی‌ها از طریق کانال‌های اروپایی و منطقه‌ای به دنبال تحریک تهران برای بازگشت به مذاکرات، پیش از پیچیده شدن بیشتر امور هستند. موضوع خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق و اهمیت خروج آنها از این کشور بر اساس مصوبه پارلمان عراق از دیگر موضوعاتی است که در این سفر مقامات تهران و بغداد درباره آن گفت‌وگو می‌کنند.
